قبل از خرید یک نوع پارچه، باید همیشه استفاده ای که از آن خواهیم کرد را در نظر بگیریم. مثلاً برای دوخت لباس، خریدن پارچه با خرید پارچه برای خانه یکسان نیست. همانطور که در زمینه پارچه های لباس، پارچه برای دوخت لباس کودک با پارچه برای بزرگسالان یکسان نیست. همین امر در مورد مبلمان پارچه نیز صدق می کند. پارچه روکش مبل مانند پرده نیست و اگر بخواهیم پرده بدوزیم، انتخاب پارچه برای پرده روشن یک چیز است و برای پرده سیاه چیز دیگری است. به طور خلاصه، هر پارچه دارای بافت خاص خود است. تجزیه و تحلیل خواص پارچه ها (مقاومت، راحتی، قوام، سنگینی، شفافیت، سهولت در شستشو) بسیار مهم است، زیرا آنها عواملی هستند که تأثیر زیادی در نتیجه نهایی دارند.
پارچه های الیاف گیاهی
الیاف گیاهی از قسمت های مختلف گیاهان یا درختان می آیند: برگ، گل، دانه یا ساقه.
پارچه های الیاف طبیعی
پارچه های الیاف طبیعی با نخ هایی از مواد طبیعی بافته می شوند. این مواد می توانند منشا گیاهی یا حیوانی داشته باشند. منشا آنها نیز می تواند معدنی باشد، اما منسوجات به دست آمده بیشتر در صنعت یا ساخت و ساز استفاده می شود.
پارچه های طبیعی پارچه هایی هستند که کاملاً با الیاف حیوانی یا گیاهی ساخته می شوند، بنابراین از زمان های قدیم استفاده می شوند. آنها با مو و خز حیوانات یا با الیاف سلولز استخراج شده از انواع خاصی از گیاهان ساخته می شوند. این دسته از پارچه ها به راحتی رنگ می شوند و می چرخند. آنها می توانند بافته یا غیر بافته شوند. به عنوان مثال، نمد مجموعه ای از الیاف است که بدون اینکه بافته شوند به هم فشرده شده اند. شناخته شده ترین پارچه های طبیعی عبارتند از:
- پشم
پشم پارچه ای با منشأ حیوانی است و از بافتن پشم گونه های مختلف گوسفند (مشهورترین آنها مرینو)، بز (پارچه های موهر و ترمه)، خرگوش (پارچه آنگورا) یا شتر (آلپاکا، ویکونا، شتر) به دست می آید. پشم خواص مهمی دارد و به همین دلیل عمدتاً در پارچه های لباس استفاده می شود. در واقع پارچه‌های پشمی رطوبت را جذب می‌کنند، اما مهم‌تر از همه گرم هستند و گرما را حفظ می‌کنند و این باعث می‌شود که برای دوخت لباس‌های پاییزی و زمستانی مانند مانتو، کت، دامن، شلوار، کلاه ایده‌آل باشند. ویژگی های دیگر مقاومت و کشسانی است که آن را به پارچه ای ضروری برای دوخت لباس های نساجی با کیفیت و بادوام تبدیل می کند. بسته به کیفیت پشم، قیمت پارچه‌های پشمی می‌تواند از ارزان تا گران متغیر باشد، اما باید توجه داشت که به اندازه پارچه‌های نخی ارزان نیستند.
- ابریشم
ابریشم یکی دیگر از پارچه های طبیعی با منشاء حیوانی است. از کرم ابریشم می آید و با توجه به عرضه محدود موجود در بازار، ابریشم یکی از گران ترین پارچه ها است. با این حال، ویژگی های آن (ریز، مقاوم، الاستیک، سبک، قابل تنفس است) ابریشم را به پارچه ای عالی برای ساخت یک لباس تصفیه شده، ظریف و با کیفیت تبدیل می کند. باید گفت که ابریشم نیز پارچه ای بسیار ظریف است و نیاز به شست و شوی خاصی دارد، اما این همه ظرافت تنها جذابیت ابریشم را به عنوان ماده انتخابی برای لباس های شیک، شیک و رسمی، بلوز، روسری، لباس زیر افزایش می دهد.
هنوز در مورد پارچه های با منشاء حیوانی، چرم یکی از محبوب ترین و پرطرفدارترین محصولات برای خطوط گران قیمت لباس است. بادوام و انعطاف پذیر است و کاربردهای زیادی از کت گرفته تا شلوار، کیف و حتی کفش و کمربند دارد. با این حال، چرم علاوه بر غیراخلاقی بودن، تأثیر زیست محیطی بالایی نیز دارد، زیرا به درمان ها و فرآیندهای خاصی نیاز دارد.
- پنبه
پنبه الیافی با منشا گیاهی است که به پارچه‌ای تازه، تنفس‌پذیر و مستحکم حیات می‌بخشد که مراقبت و شستشو نیز آسان است. به همین دلیل رایج ترین پارچه است. به طور کلی محبوب ترین پارچه 100٪ پنبه است (بسیار مناسب برای لباس کودکان یا افراد مبتلا به آلرژی پوستی) اما در بازار انواع مختلفی از پارچه وجود دارد که در آنها پنبه حتی با درصد کمتری وجود دارد. بسته به نوع بافت و پود، می‌توان پارچه‌های نخی بسیار متفاوتی داشت، از سبک‌ترین و شفاف‌ترین پارچه‌ها (مانند پارچه‌ای که برای دستمال استفاده می‌شود)، تا مستحکم‌ترین و سنگین‌ترین پارچه‌ها.
- کتان
یکی دیگر از پارچه های مهم با منشاء گیاهی کتان است. پارچه بسیار زیبا با ظاهری طبیعی و همیشه مد، کتان سبک و با طراوت، بهداشتی و ضد حساسیت بوده و قدرت جذب بالایی دارد. همچنین دوخت آن آسان است و به دلیل کیفیت های زیادی که دارد برای دوخت پروژه های بسیار متفاوت استفاده می شود. به عنوان مثال، برای لباس های تابستانی مانند شلوار، دامن، پیراهن و کت و شلوار یک تکه و همچنین برای تزیین خانگی مانند پرده، رومیزی، ملحفه و حوله استفاده می شود.
- مخملی
یکی از مجلل ترین مواد نساجی می تواند از ابریشم یا پنبه ایجاد شود.
اگر به دنبال مخملی خاص و گرانبها هستید که به رویدادهای مهم اختصاص دارد، آن را با الیاف ابریشمی انتخاب کنید، برای لباس‌های لوکس و کم‌اعتبار می‌توانید مخمل الیاف پنبه‌ای ارزان‌تر را انتخاب کنید.
شیفون
شفاف و غیر قابل لمس، کمی چروکیده، چنان بافت نمادینی دارد که حتی نام خود را به یک «کیک» معروف وام داده است. نوعی پارچه ابریشمی است که با نخ های تابیده شده کرپ تولید می شود.این ماده ای است که به همان اندازه که سبک است، بسیار مؤثر است، هم برای کامل کردن لباس های عروس و هم برای ظاهر برهنه بسیار حساس. در طول روز برای پر زرق و برق‌ترین مهمانی‌ها و در شب برای لباس‌های بلند بسیار شیک کار می‌کند.
- LAMÉ
لامه یک پارچه منحصر به فرد است که از پیوند یک نخ فلزی خاص با موادی از انواع مختلف مانند ترمه، ابریشم، پشم یا مصنوعی به دست می آید. ناگفته نماند که کیفیت و عملکرد این ماده نهایی به نوع ترکیب مورد استفاده بستگی دارد.
- HEMP
الیاف کنف مانند کتان مقاوم، جاذب و سبک است اما منسوجات درشت تری می دهد. با این حال، پارچه ای انعطاف پذیر می دهد، حتی اگر سفت تر از پنبه باشد.
- بامبو
الیاف بامبو اسفنج مخملی یا بسیار جاذب است که به ویژه برای ساخت پوشک های قابل شستشو استفاده می شود. پارچه ساخته شده از بامبو بسیار مقاوم و بسیار نرم است.
- الاستین
به آن “لایکرا” یا “اسپندکس” نیز می گویند. الاستین به دلیل خاصیت ارتجاعی که به طور گسترده در صنعت نساجی استفاده می شود، در ترکیب بسیاری از لباس ها، به ویژه لباس های ورزشی، مانند مایو یا ساق شلواری استفاده می شود.
به لطف پیشرفت ها، الیاف مصنوعی اکنون تقریباً به طور کامل از الیاف طبیعی تقلید می کنند. به حدی که عملاً تشخیص آنها به سادگی با چشم غیر مسلح یا با لمس غیرممکن شده است. بنابراین اگر نمی‌دانید چگونه یک الیاف نساجی را شناسایی کنید، بدانید که تنها راه برای دانستن منشا یک پارچه سوزاندن یا حل کردن آن است. مشکل اینجاست که فراتر از ظاهر، خواص الیاف طبیعی و الیاف مصنوعی متفاوت است.
پارچه های مصنوعی پارچه هایی هستند که اجزاء و الیاف آنها به طور مصنوعی و با استفاده از فرآیندهای شیمیایی و صنعتی ایجاد می شوند. بنابراین، مواد اولیه و ایجاد نخ مصنوعی هستند، که به آنها تطبیق پذیری بیشتر و هزینه تولید کمتر نسبت به پارچه های طبیعی می دهد. این الیاف برخاسته از مطالعه انسان، اغلب به طور خاص برای رفع نیازهای خاص و قوی، بادوام و تمیز کردن آسان ایجاد می شوند. نمونه های رایج الیاف مصنوعی نایلون، پلی استر و اسپندکس (الاستین) هستند که به دلیل قیمت مقرون به صرفه و در دسترس بودن آسان ترجیح داده می شوند. با این الیاف که اغلب به همراه انواع دیگر الیاف طبیعی مانند پنبه بافته می شوند، انواع مختلفی از پارچه ها به دست می آید. این پارچه ها قابل تشخیص هستند زیرا درصدی از الیاف مصنوعی را روی برچسب نشان می دهند.
