بهترین جنس پارچه برای پوشاک چیست؟ هر نوع پارچه که می‌تواند از مواد طبیعی یا مصنوعی به دست آمده باشد، به فراخور وضعیت آب‌وهوایی، نوع پوشش، طراحی لباس و چندین و چند آیتم دیگر کاربرد متفاوتی خواهد داشت. ممکن است برای دوخت لباس‌های ورزشی بهترین مواد الیاف مصنوعی باشند و برای برخی لباس‌ها الیاف طبیعی انتخابی بهتر. برترین انواع پارچه برای دوخت پوشاک مختلف را می‌توان از ۲ منظر دسته‌بندی کرد: «نوع مواد تشکیل‌دهنده و بافت پارچه.»
بهترین جنس پارچه برای پوشاک مختلف
بهترین جنس پارچه برای مقاصد ورزشی، پارچه‌های بافته‌شده از الیاف مصنوعی هستند. اما استفاده از پارچه‌های متشکل از مواد طبیعی نیز توصیه می‌شود. با پیشرفت صنعت نساجی که زیر سایه رشد خارق‌العاده مهندسی پلیمر به دست آمده، دیگر نه پارچه‌های مصنوعی ضررهای سابق را دارند و مانند الیاف آکرلیکی شائبه سرطان‌زا بودن آنها مطرح است و نه از سوی دیگر به علت مسائل زیست محیطی می‌توان الزاما روی پارچه صد در صد گیاهی و حیوانی در مقیاس وسیع حساب باز کرد. بهترین پارچه‌ها در قرن بیست‌ویکم، انواعی هستند که از ترکیب الیاف مصنوعی مدرن و طبیعی با نسبت‌های مهندسی‌شده به دست آمده‌اند.
انواع الیاف مصنوعی برای بافت پارچه پوشاک
- پلی‌استر
پلی‌استر یکی از الیاف صد در صد مصنوعی به حساب می‌آید. پارچه‌های پلی‌استر بادوام هستند، چروک نمی‌شوند، به شدت رنگ‌پذیرند، خاصیت ضد آب دارند، لغزنده‌اند و مانند ابریشم از لطافت خاصی برخوردار هستند.
- نایلون
نایلون یکی از بهترین الیاف مقاوم در برابر سایش و کشش است. به همین علت الیاف نایلون معمولا در بافت جوراب مورد استفاده قرار می‌گیرد. همچنین پارچه‌های نایلونی به سرعت خشک می‌شوند و رطوب اندکی را جذب می‌کنند.
- پلی‌اورتان
پلی‌اورتان یک ماده شیمیایی پلیمری تشکیل‌شده از پیوند واحد‌های آلی با زنجیره‌های کاربامات یا اورتان است. این نوع پارچه‌ها برای پوشاک بادوام‌اند، تنفس‌پذیری خوبی دارند و به سادگی تمیز می‌شوند.
انواع الیاف طبیعی برای بافت پارچه لباس
- پنبه
پارچه‌های پنبه‌ای که در ایران موسوم به نخی هستند تبادل حرارتی مناسبی میان بدن انسان و هوا برقرار می‌کنند و دمای تن انسان را پایین نگاه می‌دارند. به همین دلیل وقتی سخن از انواع پارچه های خنک تابستانی در میان است، نام پنبه می‌درخشد. پارچه‌های پنبه‌ای بهترین جنس پارچه برای فصول گرم سال هستند.
کتان از الیاف گیاه کتان نخی به دست می‌آید که پایه پارچه‌های کتانی محسوب می‌شود. کتان بهترین پارچه برای مانتو تابستانی محسوب می‌شود.
- ابریشم
ابریشم به دلیل برخورداری از پروتئین، هادی حرارت نیست و از آن محافظت می‌کند. پارچه‌های ابریشمی جاذب خوبی برای رطوبت نیز به حساب می‌آیند و از جمله زیباترین پارچه های مجلسی و بهترین جنس پارچه هستند.
- کنف
پارچه‌های کنفی ارزان، مقاوم و امروزه با رشد صنعت نساجی زیبا هستند. البته پارچه دیگری موسوم به لنین نیز وجود دارد که به پارچه کنفی مشهور است و در فصول گرم سال کاربرد می‌یابد.
برخلاف تصور عموم الیاف ویسکوزی از ماهیت گیاهی و سلولزی برخوردارند. سلولز از لینتر پنبه یا خمیر چوب درختانی چون سرو و کاج حاصل می‌شود. این پارچه‌ها به ریون نیز شهرت دارند. لیوسل هم گونه دیگری از ریون است. برخی پارچه‌های ویسکوز مانند لاکرا خاصیت کشسانی بالایی دارند و به اصطلاح جا نمی‌اندازند، همچنین این پارچه‌ها چروک نمی‌شوند. از دیگر زیرمجموعه‌های ویسکوز مانند مودال برای بافت لباس زیر و انواع حوله بهره برده می‌شود.
- بامبو
الیاف بامبو گاهی حتی از ابریشم و پنبه نرم‌تر هستند. پارچه‌های بافته‌شده از الیاف بامبو رطوبت بدن را جذب می‌کنند و سبب می‌شوند سطح پوست خشک و خنک بماند. این نوع پارچه‌ها خاصیت آنتی‌باکتریال و تنفس‌پذیری فوق‌العاده‌ای دارند و برای دوخت انواع لباس زیر مناسب هستند. البته الیاف بامبو به روش ویسکوز و صنعتی نیز تولید می‌شوند.
انواع پارچه بر اساس نوع بافت آنها
- گاباردین
پارچه‌ای برخوردار از بافت ریز پنبه‌ای، پشمی یا الیاف مصنوعی و زمستانی است که با نقش‌های برجسته جناغی و راه‌راه اریب بافته می‌شود. گاباردین در دوخت لباس‌هایی چون دامن، شلوار جین، کلاه، ژاکت، پالتو و … به کار می‌رود.
- ساتن
پارچه ساتن از نخ‌های بلندی بافته می‌شود که همه آنها به یک‌سو تمایل دارند. این پارچه لمسی نرم و ابریشم‌مانند دارد. ساتن در دسته انواع پارچه مجلسی قرار می‌گیرد و برای دوخت لباس عروس گزینه مناسبی است.
- دورس
این پارچه نخی که در قیاس با سایر پارچه‌های پنبه ضخیم‌تر است، با استفاده از الیاف پنبه بافته می‌شود و در دوخت لباس‌های گرم ورزشی کاربرد زیادی دارد.
- مخمل
این نوع پارچه تجملی از ترکیب ابریشم، پنبه، کتان و پشم به تولید می‌رسد. در میان نام پارچه های اصیل ایرانی، مخمل یکی از درخشان‌ترین‌هاست.
- حریر
پارچه‌های ابریشمی نازک و لطیف از جمله وال، تور و فاستونی را حریر می‌نامند.
- کرپ
کرپ که پارچه‌ای توری‌مانند است را می‌توان از موادی چون ابریشم، پشم یا حتی پلی‌استر بافت. پارچه‌های کرپ بافت ظریف و بادوامی دارند و از آنها برای دوخت انواع لباس‌های مجلسی، کت و شلوار و مانتو استفاده می‌شود.
- تریکو
این پارچه قابلیت کشش و شکل‌پذیری بالایی دارد. به همین علت از آن برای دوخت بخش‌هایی از لباس که نیاز به فرم‌پذیری پارچه دارند از جمله یقه، آستین و حلقه آستین استفاده می‌شود.
- جین
جین یک پارچه جناغی همراه با بافت ناهموار پنبه‌ای محسوب می‌شود. این پارچه از استحکام فوق‌العاده‌ای برخوردار است و تقریبا در سراسر دنیا دست کم برای دوخت شلوارهای موسوم به جین یا لی کاربرد دارد.
- موهر
از بز نژاد آنقره، همه ساله مقادیر قابل توجهی موی بلند و لطیف موسوم به موهر حاصل می‌شود. تارهای موهر کشسان هستند و به همین سبب پارچه‌های بافته‌شده از موهر کم‌تر چروک می‌شوند.
- فوتر
این نوع پارچه که از پشم گوسفند به دست می‌آید در میان پارچه‌های سنتی ایرانی با عنوان نَمَد شناخته می‌شود و برای دوخت لباس‌های گرم و زمستانه کاربرد دارد.
- لَمه
پارچه‌های لمه درخشنده هستند و از الیاف رنگی و نخ‌های درخشان بافته می‌شوند. کاربرد اصلی پارچه لمه دوخت لباس‌های شب و مجلسی است.
- کتان‌کِش
پارچه‌ای کتانی است که از ترکیب الیاف کتان و نخ‌های مصنوعی کشی بافته می‌شود. این پارچه برای دوخت انواع شلوار کاربرد دارد.
- ژاکارد
به کلیه پارچه‌هایی که طرح آنها حین بافت پارچه شکل می‌گیرد، فارغ از جنس آنها ژاکارد می‌گویند. این پارچه گران و تجملی است و علاوه بر پوشاک در دکوراسیون داخلی نیز کاربرد گسترده‌ای دارد.
