اسکاتلند خاستگاه دو نوع پارچه معروف است: پارچه توئید و پیچازی. در این مقاله می‌خواهیم به شما بگوییم که پارچه توئید چیست. شناخت تاریخچه و جنس این پارچه اصیل هم برای اهالی دوخت‌ودوز جذاب است و هم برای دیگران.
پارچه توئید چیست؟
یکی از کلیدی‌ترین نکات در شروع شناخت پارچه توئید، این است که توئید طرح نیست (برخلاف پیچازی). در واقع، وقتی از پارچه توئید حرف می‌زنیم از جنس و طرح نوع خاصی از پارچه با هم صحبت می‌کنیم. توئید نوعی پارچه با بافت و طرحی ویژه خود است.
برای تولید توئید، پشم دست‌اول و خام حیوانات را قبل از ریسیدن رنگ می‌کنند. برای اینکه نتیجه نهایی خوب از کار در بیاید، طیف‌ها و رنگ‌های مختلفی از نخ با هم ترکیب می‌شوند. سپس نخ‌های در هم تنیده و ترکیب‌شده صاف و آماده بافت می‌شوند.
این روند در هم تنیدن رشته‌های نخ پشمی است که به پارچه توئید بافتی ضخیم و محکم می‌دهد. هیچ محدودیتی در انتخاب رنگ‌ها برای تولید پارچه توئید نیست اما به‌طور سنتی، بیشتر این پارچه‌ها در رنگ‌های خنثی بافته و آماده می‌شوند.
امکان ایجاد طرح‌های مختلفی از پارچه با نخ‌های به‌هم تنیده توئید وجود دارد. اما در گذر زمان، برخی از طرح‌های این پارچه معروف‌تر و ماندگارتر شده‌اند. پارچه‌های توئید در هر نقطه‌ای از دنیا امکان تولید دارند اما بهترین‌های بازار، کار بریتانیایی‌هاست.
بهترین تولیدکننده توئید
پارچه‌های توئید ناب دنیا را کشورهای انگلستان، ایرلند و اسکاتلند به دنیا عرضه می‌کنند. در گذشته، پشم تنها عنصر آماده‌سازی پارچه‌های توئید بود اما این‌روزها از کتان، کشمیر، ویسکوز و ابریشم هم در بافت پارچه‌ها استفاده می‌کنند. جنس پارچه توئید ضخیم و سفت است و برای همین در گذشته‌ها برای رفتن به شکار، لباس‌هایی از این پارچه می‌دوختند.
پارچه توئید چه چیزی نیست؟
عنوان این بخش کمی عجیب است، نه؟ منظورمان این است که چه نوع پارچه‌ای توئید محسوب نمی‌شود. ماجرا از این قرار است که گاهی به برخی دیگر از انواع پارچه هم توئید گفته می‌شود؛ در حالی که توئید نیستند.
برخی از افراد، به‌اشتباه تمام انواع پارچه‌هایی را توئید می‌خوانند که طرح خط‌دار یا رگه‌رگه دارند و در رنگ‌های خنثی با بافتی ضخیم تولید می‌شوند. اما این اشتباه است.
توئیدها پارچه‌هایی هستند که نخشان قبل از ریسیده‌شدن فرایندهایی را از سر می‌گذراند؛ مثلا همان‌طور که پیش‌تر گفته شد، نخ‌های مختلف در هم تنیده و قبل از ریسیده‌شدن نهایی، رنگ می‌شوند.
داستان توئید از کجا شروع شد؟
همان‌طور که قبل‌تر هم گفته شد، جنس این پارچه ضخیم است و برای همین مقاومت و گرمایی که دارد در گذشته‌ها مخصوص پوشش روستاییان بوده است. چوپان‌های اسکاتلندی با پوشیدن لباس‌هایی از این نوع پارچه، خود را در مقابل بادهای شدید تپه‌ها محافظت و گرم می‌کردند.
در اوایل سال‌های دهه ۱۸۰۰میلادی، توئید چشم اشراف‌زاده‌های انگلیسی را گرفت و آنها از این پارچه برای دوخت لباس کارکنانشان استفاده می‌کردند. با گذشت زمان و راحت‌ترشدن تولید پشم به‌واسطه انقلاب صنعتی، تولید پارچه‌های توئید هم توسعه و رواج بیشتری پیدا کرد.
وجه تسمیه پارچه توئید
دو نظریه درباره وجه تسمیه پارچه توئید وجود دارد. برخی می‌گویند که توئید نام دره‌ای در اسکاتلند بوده و این پارچه در ابتدا در همان مکان تولید شده، پس نامش را مشابه نام محل تولیدش گذاشته‌اند.
شواهد دیگری هم هست که پارچه نامش را در حوالی سال ۱۸۲۶ میلادی از یک اشتباه ساده گرفته است. چه اشتباهی؟ کارمندی در لندن، سفارش پارچه توئیل را که به معنای پارچه‌ای با طرح جناغی (مشابه طرح پارچه‌های توئید) است، به‌اشتباه می‌نویسد. یعنی به‌جای توئیل، سفارش را با عنوان توئید ثبت می‌کند و از آنجا این اشتباه در گفتار همه ریشه می‌اندازد.
شیوه تولید پارچه توئید چیست؟
در بخش‌های قبلی، اشاره‌ای به تولید پارچه توئید کردیم و در اینجا کمی مفصل‌تر از مقوله تولیدش می‌گوییم. در گذشته‌ها، این پارچه با دستگاه بافندگی به‌طور دستی بافته می‌شد. این روزها، تمام فرایند مکانیزه است اما مراحل مشابه روش سنتی‌اند.
در گام نخست، پشم خام رنگ و بعد در خشک‌کننده‌ای سنتی خشک می‌شود. پشم‌های رنگ‌شده با هم ترکیب می‌شوند تا رنگی یکنواخت به وجود بیاورند. پشم‌ها در رنگ‌های مختلف در میکسر یا مخلوط‌کننده‌ای بزرگ با هم ترکیب می‌شوند.
پس از این مراحل، پشم‌های ترکیب‌شده از مجموعه‌ای از غلتک‌ها رد می‌شوند. این غلتک‌ها پشم‌ها را می‌کِشند و کاری می‌کنند که تمام پشم‌های در هم‌تنیده در یک جهت قرار بگیرند. نتیجه نهایی این فرایند، ایجاد امکان رشته‌ای از نخ‌هاست. در نهایت هم پشم‌ها ریسیده می‌شوند و بدل به نخ می‌گردند تا پارچه توئید بافته و آماده شود.
طرح‌های مختلف پارچه توئید چیست؟
بافت‌های مختلفی برای پارچه‌های توئید وجود دارد. هر طرح و بافت هم شاخصه‌های خودش را دارد. برای همین، خوب است که نگاهی به انواع پارچه توئید داشته باشیم:
- توئید یا توئیل
توئیل ساده‌ترین نوع توئید است. طرح این پارچه از خطوط مورب و ساده‌ای ساخته می‌شود که معمولا رنگ‌هایی خنثی دارند.
- توئید چهارخانه‌بزرگ
همان‌طور که از نامشان پیداست، توئیدهای چهارخانه پارچه‌هایی با بستر ساده و چهارخانه‌های بزرگی هستند که رنگ خانه‌ها با زمینه پارچه متفاوت و در تضاد است.
- توئید راه‌راه
توئیدهای راه‌راه هم دارای خطوط عمودی رنگی در بستری از پارچه ساده هستند. رنگ زمینه و خطوط با هم در تضاد است.
- توئید چهارخانه معمولی
این نوع از توئیدها هم چهارخانه‌هایی با ابعاد متوسط و کوچک دارند. رنگ خانه‌ها و زمینه پارچه هم با یکدیگر فرق می‌کند.
- توئید هِرینگ‌بون
این طرح از پارچه‌های توئید هم حالت بافتی تیغ‌ماهی‌گونه دارد. خطوط اُریب در طرح پارچه دیده می‌شود که به‌شکل ستونی کنار هم قرار گرفته‌اند.
- توئید اِستِیت
این توئید همان طرح تیغ‌ماهی هرینگ‌بون را دارد با این تفاوت که خطوطی به شکل چهارخانه هم روی بستر پارچه دیده می‌شود.
- توئید بارلی‌کورن
این توئید بافت کوبیده‌تری دارد و از نزدیک، یادآور دانه‌های جو است.
- توئید دندان‌سگی
طرح این توئید شبیه دندان‌های پیشین سگ است. رنگ این طرح از توئید هم معمولا یک‌دست است و ترکیب رنگ‌های مختلف در بافت پارچه به چشم نمی‌خورد.
ویژگی‌های پارچه توئید چیست؟
پارچه‌های توئید سه مشخصه اصلی دارند:
- گرما و مقاومت در مقابل هوا
پارچه توئید گرمای زیادی دارد و گزینه مناسبی برای چوپانان بوده است. چرا؟ چون با آن در تپه‌های بلند گرم می‌ماندند و در هنگام وزش باد، سردشان نمی‌شده است.
- طرح و رنگ طبیعی
رنگ‌های به‌کار رفته در پارچه‌های توئید یادآور طبیعت است. در گذشته‌ها برای شکار هم از لباس‌هایی با این طرح از پارچه استفاده می‌کرده‌اند و علت این بود که امکان استتار با چنین لباسی وجود دارد.
- ضخامت و دوام
دوام و ماندگاری پارچه‌های توئید به خاطر ضخامتشان بالاست. برای همین دوخت لباس‌های زمستانی مانند پالتو با این پارچه مقرون به صرفه خواهد بود.
کاربرد پارچه توئید در استایل چیست؟
باید بگوییم که انواع مختلفی از لباس‌ها با این پارچه دوخته می‌شوند:
انواع کت‌ها
پالتوها
بارانی
شلوار
ژاکت و جلیقه
توئید در اکسسوری‌ها هم قابل‌استفاده است:
مدل پسر روزنامه‌فروش؛ اگر پیکی‌بلایندرز را دیده باشید، شخصیت‌های فیلم از این نوع کلاه استفاده می‌کنند.
کلاه لبه‌دار؛ کلاه لبه‌دار هم مانند کلاه پسر روزنامه‌فروش است اما دکمه و برش‌های جداگانه این کلاه را ندارد و یک تکه است. اما نقاب جدا از بخش بالایی کلاه را دارد.
کلاه‌های مدل ایرلندی؛ این کلاه هم شبیه دو مورد قبلی است. با این تفاوت که دکمه و برش ندارد و یک تکه‌است. نقاب و بخش بالایی کلاه یک‌تکه و به هم چسبیده هستند.
اثر پارچه توئید بر طبیعت چیست؟
فرایند تولید توئید طبیعی است و اثرات منفی زیادی بر طبیعت ندارد. اگر بخواهیم دقیق‌تر به این موضوع نگاه کنیم، باید بگوییم که شاید پرورش دام‌های گوسفندی به‌منظور تولید پشم برای زمین خطرناک است.
گوسفندها با چرای مراتع روی کیفیت خاک اثرات منفی می‌گذارند. البته اگر دام‌داری و پرورش گوسفند برای تولید پشم حالت افراطی و صنعتی بگیرد، این معضلات به وجود خواهند آمد.
یکی از ابعاد منفی تولید پشم برای پارچه توئید، آزار حیوانات است. فرایند پرورش گوسفند و استفاده از پشم آن برای تولید پارچه، در راستای ارزش قائل‌شدن برای حقوق حیوانات نیست.
البته این را هم بگوییم که پشم دوام زیادی دارد و لباس‌های پشمی مانند همتایان پلاستیکی خود نیستند. در واقع، دوام و ماندگاری لباس‌های این جنسی بالاست و بعد از خراب‌شدن هم ماده‌ای تخریب‌ناپذیر ندارند که برای طبیعت ضرر داشته باشد.
مراقبت از پارچه توئید چگونه است؟
برای نگهداری از لباس‌هایی از جنس توئید باید آنها را به خشک‌شویی بسپارید. البته گاهی هم می‌توان این لباس‌ها را با دست، آب خنک و ماده شوینده‌ای ملایم شست‌وشو داد. شست‌وشو با دست معمولا برای نوعی از پارچه‌های توئید مناسب است که در بافتشان از پشم کشمیر هم استفاده می‌شود.
پس از شست‌وشوی پارچه‌های توئید هم نباید آنها را بچلانید و روی بند آویزان نکنید، لباس‌های این‌جنسی را به شکل صاف روی سطحی مسطح بگذارید تا خشک شوند. لباس‌هایی با پارچه توئید نیاز به اتوکشی ندارند چون این پارچه چروک نمی‌شود.
اگر هم اصلا دوست ندارید که لباستان را با دست بشویید یا به خشک‌شویی بدهید، راه دیگری مقابلتان قرار دارد، میتوانید با بخاردهی به پارچه هم جرم‌ها و میکروب‌های موجود در بافتش را از بین ببرید و هم آن را آراسته‌تر کنید. اگر احیانا لباس بوی بدی هم گرفته باشد، با این کار بو از بین می‌رود.
در صورت لک‌شدن پارچه توئید هم بهتر است که به‌جای شست‌وشوی کامل از روش لکه‌گیری استفاده کنید. پارچه را نچلانید و فشار ندهید. با حوله و ماده شوینده‌ای ملایم سعی کنید که لک را از همان ناحیه لک‌شدگی از بین ببرید.
استایل‌هایی جذاب از لباس‌هایی با پارچه توئید
در بخش آخر این مقاله، می‌خواهیم برایتان چند استایل جذاب از لباس‌هایی با پارچه توئید را معرفی کنیم.
کت‌های توئید مردانه
کت‌هایی از جنس توئید می‌توانند در استایل‌های رسمی و غیررسمی و حتی نیمه‌رسمی استفاده شوند. این جنس و طرح از پارچه تنوع زیادی دارد و بنا به دوخت و باقی اجزای هر استایلی می‌توانند در تیپ‌های متنوعی به کار گرفته شوند.
- کت توئید غیررسمی
پارچه توئید متنوع است و می‌تواند برای دوخت کتی اسپورت گزینه بسیار مناسبی باشد. کتی از این جنس و طرح به خوبی در استایل‌های غیررسمی می‌نشیند. طیف رنگی طوسی و سورمه‌ای در کنار هم بسیار جذاب از کار درمی‌آیند. انتخاب رنگ خنثی برای شلوار هم به چشم‌نواز شدن استایل کمک می‌کند.
- کت توئید نیمه‌رسمی
پارچه‌های توئید می‌توانند برای دوخت کت‌های نیمه‌رسمی هم به کار بروند. موضوع فقط نوع دوخت کت نیست؛ اگر بخش‌های دیگر استایل هم حالتی نیمه‌رسمی داشته باشند، کت توئید در شمایل استایل نیمه‌رسمی روی اندامتان خواهد نشست.
- کت توئید رسمی
با پارچه‌های توئید میتوانید کت‌وشلوارهای بسیار رسمی هم بدوزید و در موقعیت‌های رسمی استفاده کنید.
دامن‌های توئید زنانه
دوختن دامن با پارچه توئید هم فکر خوبی است. دامن‌هایی با طرح و مدل متنوع بدوزید و بیشتر از هر زمان دیگری شیک شوید. بنا به اندام و موقعیت موردنظرتان، دامن را بلند، کوتاه یا متوسط بدوزید. ست‌کردن اجزای دیگر استایل هم باید براساس موقعیت و سلیقه خودتان باشد.
کت‌ودامن‌هایی از جنس توئید هم بسیار شکیل و زیبا هستند. این جنس از پارچه دستتان را در انتخاب استایل باز می‌گذارد. درست مانند کت‌هایی از جنس توئید که می‌توانستند بنا به انتخاب بخش‌های دیگر استایل، به شما تیپی رسمی یا غیررسمی بدهند، دامن‌های توئیدی هم همین‌طور هستند.
دامن‌های توئید کوتاه با کت‌هایی هماهنگ از جنس و شکل پارچه‌شان انتخاب ایده آلی برای شرکت در موقعیت‌های رسمی است. برای ترتیب‌دادن استایلی مناسب خیابان، مهمانی‌های دورهمی و… هم می‌توان روی پارچه‌های توئید برای دوخت دامنی شکیل و کتی زیبا حساب کرد.
پانچو و پالتو
دوخت پانچو یا پالتو از پارچه‌های توئید هم ایده بسیار خوبی است. این جنس هم گرما و هم ضخامت کافی برای دوخت لباس‌هایی مناسب فصول سرد را دارد. برای همین اگر قصد دوخت تن‌پوشی گرم دارید، حتما به پارچه توئید هم فکر کنید.
پارچه‌های توئید استایل شیک و کلاسیکی به شما تقدیم می‌کنند اما جالب این است که اگر مدلی اسپورت برای دوخت پالتو یا پانچو از آن انتخاب کنید، حس‌وحال استایلتان از فضای کلاسیک فاصله می‌گیرد. یعنی ترتیب‌دادن هر شکلی از استایل با دوختن لباس‌هایی از پارچه توئید ممکن است.
جلیقه زنانه و مردانه
یکی دیگر از شیک‌ترین انتخاب‌ها برای دوخت‌ودوز با پارچه توئید، جلیقه است. فرقی نمی‌کند که خانم هستید یا آقا؛ جلیقه‌هایی از جنس پارچه توئید شما را شیک، اصیل و خوش‌تیپ نشان خواهند داد.
جلیقه‌های توئیدی هم می‌توانند برای پوشیدن زیر کت در استایل استفاده شوند و هم به‌طور مستقل توانایی این را دارند که در استایلتان به کار بروند. اگر بحث استایلی نیمه‌رسمی یا غیررسمی به میان باشد، تک‌پوشی جلیقه‌های توئیدی معنادارتر خواهد بود.
